Camamiho(-fèro)
Matricaria chamomilla
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Camamièli, Camamièri, Camoumiho, Camamido, Camoumido.
Noms en français : Camomille allemande, Camomille vraie.
Descripcioun :La camamiho-fèro es uno planto raro au nostre, trachis dins li relarg umide e en plen soulèu. La planto es óudouranto e sènso péu. Li petalo dóu deforo (ligulo blanco) retoumbon rapidamen après la flourido. Se penso qu'es uno planto d'óurigino asiatico (arqueoufito) vengudo emé li gran de blad. La planto èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :A d'usanço proche de la grando camoumiho. Se saup proun qu'ajudo à dourmi (sedativo), qu'èi bono contro li mau d'estoumac e lou raumas. Se counèis de prouprieta anti-enflamativo e anti-óussidanto. Es estado proun utilisado contro li reglo doulourouso ("Matricaria").
Port : Erbo
Taio : 10 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Matricaria
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Relarg umide
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino asiatico
Ref. sc. : Matricaria chamomilla L., 1753
(= Matricaria recutita L., 1753 )
Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800